آیا تا به حال به این موضوع فکر کرده‌اید که در طول روز چقدر غذا را به سطل آشغال می‌سپارید؟ فکر نکرده‌اید؟ بعد از خواند این گزارش شاید کمی جدی‌تر به این موضوع بیاندیشید. بر اساس آمار منتشره یک‌سوم مواد غذایی در جهان طی جابه‌جایی از محل تولید به محل مصرف از بین می‌روند. این در حالی است که ۸۰۰ میلیون نفر در جهان به سوءتغذیه دچار هستند. این اتلاف و دورریز مواد غذایی سالانه ۹۴۰ میلیارد دلار به اقتصاد جهان لطمه وارد می‌کند. گزارش‌ها حاکی از آن است دلیل انتشار ۸ درصد از گازهای گلخانه‌ای، اتلاف و دورریز مواد غذایی است.
شبکه خبری یورونیوز اروپا، اخیراً در گزارشی، دانمارک را به‌عنوان یک کشور موفق در عرصه همزیستی صنعتی (Industrial Symbiosis) در قاره سبز معرفی کرد. این در حالی است که کشورهای اروپایی به‌ویژه اسکاندیناوی، در چند دهه اخیر، توجه شایانی را به توسعه پایدار و رعایت مسائل زیست محیطی و حقوق شهروندان، مبذول داشته‌اند به نحوی که کشور ۶ میلیون نفری دانمارک در شمال اروپا، امروزه به‌عنوان یکی از برترین کشورهای جهان در عرصه توسعه پایدار و رعایت مسائل زیست‌محیطی در شاخص‌های توسعه اقتصادی و صنعتی به‌شمار می‌رود.
چگونه دانمارک پیشرو شد؟
بتینا باخ یکی از افراد فعال در زمینه پروژه‌های اجتماعی کاهش ضایعات مواد غذایی در این باره با بیان اینکه هر‌کس ۲۰ کرون (حدود دو یورو) برای یک کیسه که قابلیت استفاده مجدد را دارد، می‌پردازد و آن را با هر آنچه که دوست دارد پر می‌کند، می‌گوید: «ما میوه‌ها و سبزیجات را از فروشگاه‌های محلی جمع‌آوری می‌کنیم، ممکن است که بسته‌بندی‌ها آسیب دیده باشند یا در بهترین حالت، قبل از انقضا قرار داشته باشند، اما هنوز غذای خوبی محسوب می‌شوند، ما فکر کردیم چرا اجازه دهیم این مواد غذایی هدر بروند؟»
باخ با تأکید بر اینکه مشتریان این مواد غذایی کسانی هستند که از این خرید سود می‌برند؛ به پناهندگان و خانواده‌های کم‌درآمد اشاره می‌کند و می‌افزاید: «ما هیچ پرسشی از آنها نمی‌کنیم چون این روزها بسیاری از مردم نیازمند کمک هستند.» دانمارک ابتکارات بیشتری برای مقابله با ضایعات مواد غذایی در تشکیل کمپین‌هایی برای افزایش آگاهی مردم در این زمینه و شرکت در پروژه‌های دولت در خصوص دور ریز غذا داشته است.
سلینا جول طراح گرافیک ۳۶ ساله اهل مسکو که به‌دلیل کار مادر خود به دانمارک آمده می‌گوید: «من از جایی آمده بودم که در آن کمبود مواد غذایی وجود دارد و مردم برای نان در صف می‌ایستند و از میزان هدررفت مواد غذایی در دانمارک شگفت‌زده شدم، بنابراین یک صفحه فیس‌بوک راه‌اندازی کردم.»
جول با اشاره به این که من این صفحه را به‌عنوان یک مصرف‌کننده عصبانی به راه انداختم، افزود: «اما از آنجا که دانمارک یک کشور کوچک است، بنابراین به‌راحتی این پیام گسترش یافت. سه ماه بعد، بزرگ‌ترین فروشگاه زنجیره‌ای کشور موافقت کرد تمام تخفیف‌های خود مانند خرید دو کالا و گرفتن سومین کالا به‌صورت رایگان را با تخفیف‌های تک‌آیتمی برای به حداقل رساندن ضایعات مواد غذایی جایگزین کند و امروز تمامی فروشگاه‌های دانمارک یک استراتژی برای کاهش ضایعات مواد غذایی دارند.»
او با بیان این که کمپینی برای پاکسازی ماهانه یخچال‌هایمان و خوردن مواد غذایی یخ‌زده ناشناخته موجود در آن راه‌اندازی کرده‌ایم، گفت: «ما این ایده را ترویج داده‌ایم که زمانی که شما به مسافرت می‌روید به جای آنکه مواد غذایی قابل فساد را دور بریزید، آنها را به همسایه خود ببخشید، متقابلاً آنها نیز این کار را انجام خواهند داد.»
در دانمارک بردن باقیمانده غذایی به خانه که در رستوران خورده نشده، تا مدت‌ها برای مردم خجالت‌آور بود، اما سلینا جول این ذهنیت را تغییر داد. قبلاً مردم برای درخواست کیسه غذای سگ در رستوران خجالت می‌کشیدند در حالی که می‌توانستند با باقیمانده غذای خود سگ‌هایشان را سیر کنند، سلینا از این کیسه‌ها به‌عنوان کیسه‌های خوبی یاد می‌کند که با غذایی که برای آن پول پرداخت کرده‌اید آنها را پر می‌کنید و تأکید می‌کند چرا نباید آنچه را که برایش هزینه کرده‌اید را به خانه نبرید؟
گزارش تکان‌دهنده فائو از دورریز غذا
آمارهای منتشر شده از سوی سازمان جهانی خواربار و کشاورزی (فائو) نشان می‌دهد درحالی که میلیون‌ها انسان در جهان با مشکل گرسنگی دست و پنجه نرم می‌کنند، هرساله بخش مهمی از تولید غذای جهان در زنجیره توزیع، برداشت و مصرف به هدر می‌رود. بر اساس جدیدترین برآورد این نهاد بین‌المللی یک میلیارد و ۳۰۰ میلیون تن از مواد غذایی و محصولات کشاورزی تولیدی در جهان طی یک سال از بین می‌رود که این رقم معادل تولید ۲۸درصد از کل زمین‌های کشاورزی است.
بر این اساس ۳۰ درصد غلات، ۲۰ درصد لبنیات، ۳۵ درصد ماهی و غذاهای دریایی، ۴۵ درصد میوه و سبزی، ۲۰ درصد دانه‌های روغنی و ۲۰ درصد گوشت تولیدی جهان به هدر می‌رود. از یک میلیارد و ۳۰۰ میلیون تن غذایی که به هدر می‌رود حدود ۴۵۰ میلیون تن غلات، ۳۰۰ میلیون تن میوه، ۵۰ میلیون تن گوشت و ۲۰ میلیون تن ماهی است.
طبق گزارش‌های فائو، در جهانی که ۹۰۰ میلیون نفر از جمعیت آن از گرسنگی رنج می‌برند، یک‌سوم از مواد غذایی تولیدشده توسط انسان (بر مبنای محتوای کالریک آن) به هدر می‌رود. تخمین زده می‌شود که تولید این حجم از غذای هدررفته در هر سال متضمن کشت در ۱۹۸ میلیون کیلومتر مربع از اراضی کشاورزی کره‌زمین (تقریباً معادل مساحت کشور مکزیک)، صرف ۱۷۳ میلیارد مترمکعب آب شیرین، مصرف ۲۸ میلیون تن کود شیمیایی و تولید گازهای گلخانه‌ای به میزان سه‌هزار و ۳۰۰ تا پنج‌هزار و ۶۰۰ میلیون مترمکعب (معادل دی‌اکسیدکربن) است.
ایرانی‌ها چقدر غذا هدر می‌دهند؟
ایران نیز از جمله کشورهایی است که هرساله درصد بالایی از مواد غذایی تولیدی را به هدر می‌دهد. برآوردهای فائو نشان می‌دهد هر روز به ازای هر نفر ۱۳۴ کیلو کالری غذا در ایران به هدر می‌رود. یعنی سرانه هدر رفت روزانه غذا در ایران ۱۳۴ کیلوکالری است. همچنین گزارش‌های غیررسمی نشان می‌دهد ۳۵ درصد محصولات کشاورزی تولیدی در ایران به هدر می‌رود.
بر این اساس از ۱۰۰ میلیون تن محصول کشاورزی تولیدی در کشور ۳۵ میلیون تن در سال دور ریخته می‌شود. این رقم معادل غذای ۱۵ میلیون نفر است. در این زمینه می‌توان به ۳۰ درصد ضایعات در نان، ۲۵ تا ۳۰ (و حتی ۵۰) درصد ضایعات در میوه‌ها و سبزیجات، ۱۰ درصد ضایعات در برنج، ۲۵ درصد ضایعات در خرما و غیره اشاره کرد. سهم ایران از کل غذایی که هر سال در جهان به هدر می‌رود ۲/۷ درصد اعلام شده است.
مرکز تحقیقات مجلس شورای اسلامی در گزارش منتشره خود در دی‌ماه ۱۳۹۳ برآورد کرد که هزینه تحمیل شده به دولت از محل ضایعات سالانه نان به ۲ هزار و ۸۵۷ میلیارد دلار می‌رسد. به تصریح عباس پاپی‌زاده‌پالنگان سخنگوی کمیسیون کشاورزی در مجلس نهم، ارزش ضایعات مواد غذایی در ایران در سال ۲۰۱۴ تقریباً با مجموع ارقام کالاهای اساسی و محصولات کشاورزی وارداتی دولت در همان سال برابری می‌کند./ایانا
نظری ارسال نشده است ، اولین نفر باشید.